Tahvil Nedir? Tahvil Türleri ve Faizleri Nelerdir?

Tahvil nedir; yatırımcıların devletin ya da kurumsal firmaların finansman ihtiyaçlarını karşılayabilmek için onlara borç verdikleri ve bu süre içerisinde faiz geliri elde ettikleri yazılı bir senettir. Sabit getirili menkul kıymetler sınıfında yer alan bir yatırım aracıdır. Nominal değerlerinin alt ve üst sınırlarını ihraççısı belirlemektedir. Tahvil alanların şirketin karı ve zararı üzerinde herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Ayrıca aldığı şirketin yönetimi ile ilgili de bir söz hakkı yoktur. Faiz ve anapara dışında herhangi bir talepte bulunamayacağı için sahibi elde edeceği getiriyi öncesinde bilmektedir.

Tahvilin Tanımı Nedir?

Devlet veya özel şirketlerin borç alıp sermaye olarak kullanmak için çıkardıkları ve aynı zamanda sahibine de faiz getirisi sağladıkları borçlanma senetlerine verilen isimdir. Diğer adıyla yazılı senetlerdir, vadeleri ise; 1 seneden daha fazladır.

Çıkartılma ve alım sürecine bakıldığında; paraya ihtiyacı olan bir özel şirket, borçlanma yolu ile para ihtiyacını karşılamak için bunu çıkartma yoluna gidebilmektedir. Yatırımcılar faiz getirisini yatırım stratejilerine uygun görürler ise; satın alım yapmaktadırlar. En iyi forex şirketleri de bu yatırımcılara belirli periyotlarda faiz ödemeleri yapmaktadırlar. Şirketlerin çoğunluğu 6 aylık dönemlerde faiz ödemeleri yapmaktadırlar. Vade sonu geldiğinde ise; şirket anapara karşılığında yatırımcıdan bunu istemektedir. Hem yatırımcı faizden kar elde etmektedir hem de şirket borcunu bu şekilde kapatmış olmaktadır. Alım satım işlemi yapılmasının amacı ve sürecin işleyişi bu şekildedir.

Tarihçesi Nedir?

Ortaçağ döneminden beri kullanılmaktadır. Ortaçağ döneminde devletlerin savaş masraflarının finanse edilebilmesi amacı ile kullanılmaktaydı. Halkın vergi yükünü arttırmak yerine bununla borçlanmayı tercih etmişlerdir. Bu sayede sadece alabilecek güce sahip olan zenginler devlete borç vermiş olmaktadır ve maddi gücü olmayanlar mağdur olmamaktadır. Dolayısı ile savaş konusunda devlete karşı herhangi bir baskıları olmamaktadır. Aynı zamanda bunu alanlar, faiz geliri de kazanmış olmaktadırlar.

Tarihte bilinen ilki 1157 yılında çıkartılmıştır. Venedik Bankası’nın çıkarttığı bunun esas amacı, İstanbul’daki bir savaşın finanse edilmesidir. Türkiye’de de 11974 yılında Kıbrıs Barış Harekatı için çıkartılmıştır. Kıbrıs Barış Harekatı için çıkartılanlar %11 faizli ve 1.000 lira nominal değerli olanlardı. Üzerlerinde yazan kullanım amacı; Barış Harekatı Borçlanma Tahvili olmaktaydı. Ayrıca tarihte devletin deprem ve savaş gibi birçok konuda finansman sağlayabilmek için örneğine de rastlanmaktadır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  RSI Indikatörü Nedir? Nasıl Yorumlanır?

Tahvil Faizi Ne Anlama Gelir?

Çıkartan tarafın, alan tarafa ödediği paraya tahvil faizi ismi verilmektedir. Yatırımcılar belirli periyotlarda satın aldıklarından faiz almaktadırlar. Hem özel şirketlerin hem devletin çıkarttıklarından faiz alınabilmektedir. Özel şirketlerden alınan faiz ile devletin çıkardıkları ile kıyaslandığında; devlet tarafından çıkarılanların risk oranı daha az olmaktadır. Ancak devletin çıkardıklarından elde edilecek olan gelir de daha az olmaktadır. Özel şirketlerinkilerden elde edilebilecek gelir oranı daha fazla olduğu için çoğu yatırımcı devlet tarafından çıkarılanlara yönelmemektedir.

Özel şirket tahvillerine yönelenlerin alım yapacakları şirketi iyi analiz etmeleri gerekmektedir. Risk oranı daha düşük olan şirketlerinkilere yönelmelidirler. Faiz getirisi ile risk oranı doğru orantılıdır. Dolayısı ile şirketlerin faiz getirileri ile risk oranları iyi analiz edilmeden yatırım yapılmalıdır. Çünkü faiz getirisi diğerlerine göre çok uçuk derecede daha yüksek olanlar ile karşılaşıldığında; şirketlerin kredibilitesi varsa yatırımcıya borçlanmak yerine bankaya borçlanmayı tercih edeceği hesaba katılmalıdır.

Diğer İlgili Terimler Nelerdir?

Hükümet tarafından çıkarılanlar, government bond ismi ile anılmaktadır. Hazine tarafından çıkartılmış olanlar ise; treasury bond olarak bilinmektedir. Ayrıca t-bond da kısaltılmış halidir. Özel şirketlerin çıkarttıkları ise; corporate bond olarak adlandırılmaktadır. Diğer terimlerde eğer bond yerine bill kelimesi tercih edilir ise; bundan değil de bonodan bahsedildiği anlamına gelmektedir. İlgili Türkçe terimler aşağıda verilmiştir:

  • Nominal değer: Senedinin üzerinde yazılı olan değere verilen isimdir. Vadesinin bitmesi ile beraber yatırımcı üzerinde yer alan parayı teslim almaktadır. Bir nevi anapara olarak da görülebilmektedir.
  • Kupon oranı: Bu oranın hesaplanabilmesi için nominal değeri üzerinden yüzdelik getirisinin bilinmesi gerekmektedir. Örnek vermek gerekir ise; 1.000 dolar nominal değere sahip olan bir tahvilin faiz oranı %12 ise; yıllık getirisi 120 dolar olarak hesaplanmaktadır.
  • Kupon tarihleri: Çıkartan devlet veya özel şirketlerin çıkartııklarından alım yapmış olan yatırımcılara faiz ödemesi yapacakları tarih aralıklarına verilen isimdir.
  • Tahvil ihraççısı: Çıkartıp piyasaya süren taraf tahvil ihraççısı olarak isimlendirilmektedir. Dolayısı ile devlet veya özel şirketler ihraççı olarak görülmektedir.
  • Vade: Geçerli olduğu süreye verilen isimdir. Vade bittiğinde nominal değerin ödemesi yapılmaktadır. Hem vade bitiminde ödenebilmektedir hem de vade bitene kadar taksitler halinde ödenebilmektedir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  Parite Nedir? Türleri & Nasıl Hesaplanır?

Nitelikleri Nelerdir?

Özellikleri aşağıdaki gibidir:

  • Kıymetli evrak olarak geçmektedirler. Dolayısı ile kıymetli evraklar için geçerli olan hükümler, hukuk kapsamında olanlar için de geçerlidir.
  • Borç senedi olarak geçmektedir. Esasında yatırımcı, ihraççısı olan devlete veya özel şirkete borç vermiş anlamına gelmektedir ve bu borcun senedidir.
  • Yatırımcı için alacak senedi, ihraççısı için borç senedidir.
  • Nominal değerinin altında bir değer ile ihraç edilmesi durumunda; iskontolu ismi verilmektedir. Nominal değerin ne kadar altında ihraç edilmiş ise; o kadar iskontodan yararlanıldığı için iskonto getirisi haline gelmiş olmaktadır.
  • Yatırımcının adına düzenlenebileceği gibi hamiline olarak da düzenlenmesi mümkündür.
tahvil
Tahvil Nedir? Tahvil Türleri ve Faizleri Nelerdir?

Tahvil Türleri Nelerdir?

Kuponlu ve kuponsuz olmak üzere iki türü bulunmaktadır. Ayrıca devletin iç piyasadan değil, dış piyasadan borçlanmak için sattığı ve dolar ya da euroya dayalı olanlar bulunmaktadır. Bunların isimleri ise; Eurobond olmaktadır. Ayrıca yatırım çeşidine göre de tahvil türleri sınıflandırılabilmektedir. Yatırım çeşidine göre türleri; devlet, özel sektör, hamiline, nama yazılı, primli/iskontolu, başa baş, ikramiyeli, sabit veya değişken faizli, endeksli, garantili veya garantisiz tahviller olmaktadır.

Kuponlu

Üzerinde hangi periyotlarda ve ne kadar süre faiz ödemesi yapılacak ise; buna göre belirlenmiş olan sayıda kupon bulunmaktadır. 6 aylık dönemlerde faiz ödemesi yapılan ve 2 yıl vadeli olan bir tahvilde 4 adet kupon bulunmaktadır. Kuponların kopartılabilmesi mümkündür. Koparılıp teslim edilen kuponların değerinde faiz getirisi elde edilmektedir. Dolayısı kupon sayısı oldukça önemlidir. 6 aylık periyotlarda değil de 3 aylık periyotlarda ödemelerin yapılacak olması durumunda; faiz geliri tekrar faize yatırılabilmektedir ve bu sayede bileşik faiz geliri sağlanmış olmaktadır.

Kuponsuz

Kupon bulunmadığı için faiz geliri de getirmemektedir. İskontolu olduğu için nominal değeri üzerinden iskonto uygulanmaktadır ve bu şekilde gelir elde edilmektedir. Kuponlu tahvil ile farkı değerlendirildiğinde; kuponluda faiz geliri kuponlar ile alınmaktadır, kuponsuz tahvilde ise kuponlar ile biriktirilmiş olan faiz geliri en başta teslim alınmış gibi farz edilebilmektedir.

Devlet Tahvilleri

Devletin çıkartmış olduğuna verilen isimdir. Hazine tahvili olarak da isimlendirilebilmektedir. Çıkarılma amacı, üzerinde yer alabilmektedir. Örnek vermek gerekir ise; 1977 yılında devletin çıkarttıkları; savunma harcamalarına kaynak oluşturmak amacı ile çıkartılmıştır. Üzerinde de savunma borçlanması ibaresi yer almaktadır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:  Spread Ne Demek? Borsa & Forex'te Spread

Özel Sektör Tahvili

Başta bankalar olmak üzere özel sektörde faaliyet gösteren şirketlerin çıkarttıklarına verilen isimdir. Risklidir ve faiz getirisi de yüksektir. Ancak çıkartan şirketin iflası da olası olduğu için hangi şirketten alındığına dikkat edilmesi gerekmektedir.

Hamiline Tahviller

Yazılı olan hamiline kelimesinin anlamına bakıldığında; hamil kelimesi taşıyan anlamında kullanılmaktadır. Hamal ve hamile de bu kelimeden türemiş sözcüklerdir. Alacaklısı, belgesine fiziken sahip olabilmektedir. Bu sebeple hamiline tahvile kim sahip ise; hakları da o kişide olmaktadır. Üzerinde hamiline aittir ibaresi yer almaktadır.

Nama Yazılı Tahviller

Belgesinin üzerinde nama yazılı olduğuna dair ibare bulunmaktadır. Ayrıca sahibinin ismi, soyismi ve bilgileri de üzerinde yer almaktadır. Nama yazılı ise, sahibinden başka birinin eline geçse de kişi bu haklarından sahibi dışında birinin yararlanabilmesi mümkün olmamaktadır.

Primli-İskontolu ve Başabaş Tahvil

Kuponlu ve kuponsuz olanların yerine primli, iskontolu ve başabaş kelimeleri de kullanılmaktadır. Üzerinde eğer yazılı bir değer var ise; yatırımcı faizi üzerinden kar elde etmektedir. Bu faizleri alabilmesi için ise kuponları vermesi gerekmektedir. Vade bittiğinde ise; belgesini götürüp anaparasını alması gerekmektedir. Başabaş tahvil, bu türe verilen isimdir.

Kuponun olmadığı durumlarda ise; yatırımcı düşük fiyattan alarak gelir elde edebilmektedir. İskontolu veya primli tahvil ismi ile anılanlar üzerinden elde edilen getiri, iskonto miktarı kadardır. Kuponun olmaması, faiz elde edilememesine neden olmaktadır.

Sabit veya Değişken Faizli Tahviller

Faiz getirileri sabit ise; sabit faizli tahvil olarak adlandırılmaktadır. Ancak eğer faizleri değişken faizli ise; değişken faizli tahvil olarak isimlendirilmektedir.

Endeksli Tahvillerin Özellikleri Nelerdir?

Yatırımcıların enflasyon riskine karşı korunabilecekleri türünün ismi; endeksli tahvildir. Vadesi bittikten sonra alınacak olan anapara, belirli bir ürüne endekslenerek ödenmektedir. Bu sayede enflasyon dolayısı ile anaparanın erimesi engellenebilmektedir. Anapara hangi ürün üzerine endekslenmiş ise; bu ürün üzerinden anapara yeniden hesaplanmaktadır ve vade sonunda hesaplanan tutar ödenmektedir. Örnek vermek gerekir ise; altın ve döviz gibi ürünlere endekslenebilmektedir. Altına endekslenmiş olan birine yatırım yapan yatırımcı; vade sonunda altın fiyatları ne kadar artmış ise anapara da aynı oranda artacağı için bu hesaplama doğrultusunda kar elde etmektedir.

Garantili veya Garantisiz Tahvil Ne Demektir?

Özel şirket ve bankalar eğer alan tarafa garanti sunarlarsa; garantili tahvil olmaktadır. Garanti sunulmaması durumunda; garantisiz tahvil olarak isimlendirilmektedir.

Tahvil mi Forex mi Daha Karlıdır?

Forex karşılaştırması yapıldığında; her ikisi de yatırımcılara kar sağlama avantajı sunmaktadır. Sundukları kar fırsatı arttıkça, yatırımın riski de artış göstermektedir. Ancak riski Forex’e göre daha az olmaktadır. Özellikle devletin çıkardıklarında risk yok denecek kadar düşük olmaktadır. Ancak Forex’in sunduğu yatırım ve kar avantajları daha fazladır. Forex’te işlem yapıldığında istenen zaman yatırım araçları elden çıkartılabilmektedir.

forex eğitim kitapları

Bir başkasına satılabilmesi mümkündür. Fakat likidite sağlandığında elden çıkartılabilmektedir. Alacak kişi bulmak da kolay olmamaktadır. Ancak likit olmasının sağlanabilmesi için hamiline olan tercih edilmelidir. Bu da sahibi için risk oluşturmaktadır. Çalınır ise; hem tahvilin getirisinin hem de nominal paranın alınma riski olmaktadır. Güvenlik açısından Forex ile karşılaştırması yapıldığında; Forex’te hesap sahibinin bilgisi dışında parasının başka bir yere aktarılması mümkün olmadığı için çalınma riski göz önüne alındığında Forex daha güvenilir olmaktadır. Az parayla karlı yatırımlar Forex aracılığı ile yapılabilmektedir. Ancak yatırımcıların tahvili tercih etmelerinin esas nedeni; yatırımlarının toplam riskini azaltmaktır.

SORUNUZU SORUN

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

BİZİ TAKİP EDİN

15,482BeğenenlerBeğen
8,251TakipçilerTakip Et
12,545TakipçilerTakip Et

EN İYİ FOREX ŞİRKETLERİ

Yerli & Yabancı Tüm Aracı Kurumların Teknik Değerlendimeleri ve Karşılaştırmaları!

Çok Okunanlar